ایران و المپیک؛ 1948 لندن اولین حضور و اولین مدال توسط جعفر سلماسی
کمیتۀ ملی المپیک ایران در سال 1947 تأسیس شد.
در همان سال نیز از طرف کمیتۀ بین المللی المپیک به عضویت پذیرفته و به رسمیت شناخته شد. لذا کشورمان اولین حضور خود را پس از یک سال پذیرش عضویت، در چهاردهمین دورۀ بازیهای المپیک آزمایش کرد.
کاروان ورزشی ایران متشکل از 36 ورزشکار و 16 همراه بود. ورزشکاران ایرانی در رشته های وزنه برداری، کشتی آزاد، مشت زنی، بسکتبال و تیراندازی شرکت کردند.
جعفر سلماسی، وزنه بردار تیم ملی کشورمان در اولین حضور خود در المپیک، موفق به کسب مدال برنز شد. او توانست در رشتۀ وزنه برداری اولین مدال المپیک را نصیب کشورمان سازد. تیم ملی کشتی آزاد را منصور رئیسی، منصور رحیمیها، حسن سعدیان، علی غفاری، عباس زندی، ابوالقاسم سخدری و عباس حریری تشکیل می دادند. هیچ یک از آنها، از مدالهای سه گانه نصیبی نبردند. تنها منصور رئیسی در وزن خود چهارم شد، عباس زندی و ابوالقاسم سخدری در وزن های خود به مقام پنجم رسیدند.
در وزنه برداری همانطور که اشاره شد، جعفر سلماسی به مدال برنز دست یافت. و محمود نامجو در خروس وزن به مقام پنجم رسید. سایر وزنه برداران تیم ملی در رده اول تا ششم قرار نگرفتند. اسداله مهینی در سبک وزن با مجموع 295 کیلوگرم در مرتبۀ نوزدهم قرار گرفت. منصور میرقوامی در میان وزن با مجموع 5/327 کیلوگرم در ردۀ سیزدهم قرار گرفت. رسول رئیسی نیز در سه حرکت توانست رکورد 355 کیلوگرم را به ثبت برساند او در مقام هشتم قرار گرفت.
در بسکتبال برای اولین بار در بازیهای المپیک با تیمی متشکل از حسین صعودی پور، حسین کاراندیش، حسین جبارزادگان، حسین سرودی، حسین هاشمی، هوشنگ رفعت جاه، کاظم اشتری، ابوالفضل صلبی، اصغر احساسی، فرهنگ مهتدی و فریدون اسفندیاری حضور یافت. تیم ملی ما از تیم فرانسه 62 بر 30، از مکزیک 68 بر 28 و از تیم ملی کوبا 63 بر 30 شکست خورد. تیم ملی بازیهای گروه چهارم را تنها با یک پیروزی در برابر نیوزلند با نتیجۀ 49 بر 22 به پایان رساند. در مرحلۀ یک چهارم نهایی، تیم بسکتبال کانادا توانست 81 بر 25 بر تیم بکستبال ایران فائق آید. تیم ملی بسکتبال ایران پس از انجام این بازیها توانست در بین 23 کشور شرکت کننده، مقام چهاردهم را کسب کند. در تیراندازی، محمود سخایی، صمد ملازال و فرهنگ خسروپناه شرکت داشتند. در رشتۀ 50 متر کالیبر کوچک، سخایی در ردیف شصت و هفتم، خسروپناه شصت و نهم و ملازال در ردۀ هفتاد و یکم قرار گرفت. در این رشته، جمعاً 71 نفر حضور داشتند. در رشتۀ 300 متر آزاد، در بین 36 نفر شرکت کننده، سه مقام آخر یعنی 34، 35 و 36 نصیب ملازال، سخایی و خسروپناه شد.
به این ترتیب، کشور ما در اولین دورۀ شرکت خود در المپیک توانست با کسب یک مدال برنز در ردۀ سی و پنجم جدول رده بندی قرار گیرد
شرح کامل چهاردهمین دورۀ بازی های المپیک 1948 لندن
زمان برگزاری: 29 ژوئیه لغایت 14 اوت
تعداد کشورهای شرکت کننده: 59 کشور
تعداد ورزشکارن: 4099 نفر (3714 مرد- 385 زن)
تعداد رشته های ورزشی: 17 رشته
تعداد رویدادها: 136 ماده
رشته های ورزشی: دو و میدانی، بسکتبال، مشت زنی، قایقرانی (کانوئینگ)، دوچرخه سواری، سوارکاری، شمشیربازی، فوتبال، ژیمناستیک، هاکی، پنجگانۀ مدرن، قایقرانی پاروئی، تیراندازی، شنا، وزنه برداری، کشتی، قایقرانی بادبانی
دوره های دوازدهم و سیزدهم با آن که برگزار نشدند، اما در تاریخ بازیهای المپیک به عنوان دو دورۀ برگزار نشده شمارش و ثبت شدند.
بازیهای این دوره که بعد از جنگ برگزار می شدند، «بازیهای دوران ریاضت» خوانده شدند. کشورهای شکست خورده در جنگ، یعنی آلمان، ایتالیا و زاپن از بازیهای حذف شدند. با این حال، حضور 59 کشور و 4099 ورزشکار، رقم قابل توجهی بود که در دوره های قبل هم دیده نشده بود. بازیهای المپیک لندن زیر پرتو گرمی بخش خورشید در استادیوم ویمبلی (Wembley) و در دمای هوایی نسبتاً گرم (32 درجۀ سانتیگراد) برگزارمی شد.
انگلستان در بازی های المپیک 1908 لندن تعداد 56 مدال طلا کسب کرده بود؛ اما در این دوره، فقط توانست به سه مدال طلا دست یابد. به عبارت بهتر، سه مدال طلای خود را از روی آب گرفت، دو مدال طلا در پاروزنی و یک مدال طلا در قایقرانی بادبانی.
هوای گرم و افتابی لندن زیاد دوام نیاورد و بارانی شد، اما این شرایط تأثیر چندانی در برگزاری مسابقات نداشت و ورزشکاران کشورهای مختلف با آمادگی لازم در رقابت ها حضور یافتند.
نتایج برتر و بهترین ها
بهترین نتیجه انفرادی را در این دوره از بازی ها، ژیمناست فنلاندی به نام ویکوهوتانن با کسب 5 مدال (3 طلا، 1 نقره، 1 برنز) به دست آورد.
فانی بلانکرز (Fanny Blankers) هلندی در رشتۀ دو و میدانی توانست 4 مدال طلا تصاحب کند پاووف آلتونن (Paavo Altonen) فنلاندی در رشتۀ ژیمناستیک 4 مدال (3 طلا، 1 برنز) به دست آورد. در مجموع، پانزده ورزشکار دیگر توانستند هر یک سه مدال کسب کنند. همچنین 15 ورزشکار هم هر یک موفق به کسب 2 مدال طلا شدندجوان ترین مردی که مدال گرفت، چارلزد کاردناس (Carlos de Cardenas) کوبایی با 16 سال سن بود.
جوان ترین زن ورزشکار که مدال گرفت، شناگر هلندی به نام مارگوت مارسمن (Margot Marsman) با 16 سال سن بود.
جوان ترین مردی که مدال طلا گرفت، باب ماتیاس با 17 سال سن از تیم دو و میدانی آمریکا بود.
جوان ترین ورزشکار زن که مدال طلا کسب کرد تلما کالما آمریکایی با 17 سال سن در رشته شنا بود
لازلو پاپ (Laszlo Papp) از مجارستان اولین مشت زنی بود که 3 مدال طلای پی در پی در بازیهای
المپیک را گرفت. او توانست در المپیک های 1948، 1952، 1956 به این مهم دست یابد.
مسن ترین فردی که مدال گرفت، هموطن او پاول اسمارت ورزشکار 56 ساله ای بود که در رشتۀ قایقرانی بادبانی شرکت کرد و به مدال طلا رسید.
مسن ترین زنی که در این دوره مدال گرفت، لونااِلک شمشیرباز مجارستانی بود که مدال طلا گرفت، او 41 سال سن داشت.
این مطلب ادامه خواهد داشت تا المپیکی ها خوب جودو و همه خوانندگان عزیز با نحوه حضور ایران در ادوار گذشته المپیک آشنا شوند.
