میگرن چیست؟
یکی از علل سردرد است. بیشتر کسانی که به میگرن دچار هستند، دچار حملههای پی در پی سردرد برای مدت چندین سال میباشند. سر درد میگرن بیشتر به گونه تپشدار (ضربان دار) بوده اغلب با تهوع و اختلالات بینایی همراه است. گر چه بیشتر موارد میگرن میتواند شدید باشد ولی گاه سردرد میگرن خفیف است. گاهی هم در نواحی گردن این درد تشدید که با تکان دادن سر درد بیشتر میشود.دردهای میگرنی برای کسانی که ابتدا میگرن میگیرند همراه با تهوع هست اما در مراحل بعدی که سردرد تکرار شود افراد کمتر تهوع میگیرند.میگرن معمولا در ابتدای صبح و یا قبل از ان شروع میشودمیگرن از دردهای پیچیده ایست که علم پزشکی همچنان تمام ابعاد آن را کشف نکرده است. با این حال، برخی علائم و نشانه ها به شما کمک می کند که بفهمید به یک سردرد معمولی دچار هستید یا میگرن.
بیماری
میگرن یک سردرد تپشدار است که میتواند در یکسو یا هر دو سوی سر ایجاد شود. سردرد میگرن بیشتر با تهوع، استفراغ و یا کاهش اشتها همراه است. فعالیت فیزیکی و ورزش، نورهای درخشان و یا صداهای بلند میتوانند سردرد را تشدید کنند.البته فعالیت فیزیکی در ابتدا باعث تشدید خفیف سردرد میشود اما اگر این فعالیت ارام ادامه داشته باشد تا حدودی به بهبودی میگرن کمک میکند (مثل پیادروی که منجر به افزایش ارام ضربان قلب شود و گرمای بدن را افزایش دهد )هرکاری که به ایجاد نظم در انتقال خون به همه ی اندامهای بدن بکند در درمان میگرن مفید خواهد بود.اغلب فرد مبتلا به میگرن، پس از آغاز سردرد به محلی تاریک، آرام و خنک میروند تا سردرد رفع شود. بیشتر حملههای میگرن میان ۱۲-۴ ساعت درازا میکشد اگر چه میتواند کوتاهتر و یا بلندتر نیز باشد. یکی از ویژگیهای میگرن احساس غیرمعمولی میباشد که پیش از آغاز حمله به فرد دست میدهد و به آن «پیش درآمد» میگویند. نشانههای پیش درآمد میتواند دربرگیرنده خستگی، گرسنگی و یا احساس خشم باشد. همچنین میگرن دارای «پس اثر» نیز بوده که پس از حمله این احساس به فرد دست داده و دربرگیرنده احساس تهی شدن، سردی در روابط و کاهش انرژی در بدن بوده که ممکن است برای یک تا دو روز پس از یک حمله شدید میگرن ادامه یابد. البته باید یادآور شد که همگی کسانی که مبتلا به میگرن هستند دچار «پیش درآمد» یا «پس اثر» میگرن نمیشوند www.honarhayerazmi.com
یک ویژگی دیگر میگرن که البته در بیماری صرع نیز گاهی دیده میشود، وجود نشانههای پیشین یا اورا (Aura) است. این نشانههای مقدماتی کمی پیش از حمله میگرن رخ داده و منجر به اختلال بینایی، تاری دید و یا دیدن نورهای ضرباندار و چشمک زن میشود.این نشانهها که نزدیک ۳۰-۱۵ دقیقه به درازا میکشند به بیمار هشدار میدهند که سردرد میگرن به زودی آغاز خواهد شد. گاهی نشانههای مقدماتی حواس شنوایی، بویایی و یا چشایی را درگیر میکنند. البته «علایم مقدماتی» هم مانند «پیش درآمد» و «پس اثر» در تمام بیماران میگرنی رخ نمیدهد و در بسیاری از موارد، حملهی میگرنی درای «علایم مقدماتی» نیست و از آن جالبتر اینکه در برخی از موارد، ظهور نشانههای مقدماتی نیز بدون حمله میگرنی پس از آن رخ میدهد.
در موارد نادری نیز میگرن به گونه نشانههای عصبشناسانه غیرمعمول همانند گیجی، کاهش بینایی، حالت سوزن سوزن شدن و کرختی و سستی بروز میکند.
حمله میگرن گاهی به وسیله برخی از فعالیتها، غذاها، بوها و حتی احساسات تحریک شده بروز میکند.معمولا مصرف غذاهای ادویه دار و یا دارای کلسیم بالا قبل از خواب شبانه بستر مناسبیست برای ایجاد دردهای میگرنی همچنین برخی از بیماران زمانی که دچار استرس میشوند، حمله میگرن به سراغ آنها میآید در حالی که عدهای دیگر پس از اینکه استرس آنها رفع شد، دچار حمله میگرنی میشوند (برای نمونه روز پس از یک آزمون و یا ملاقات مهم). برخی زنان به تجربه در مییابند که حملات میگرن آنها در زمان قاعدگی بدتر و شدیدتر است
این علائم زنگ های خطری برای میگرن شما هستند:
خمیازه کشیدن: یک یا دو روز قبل از شروع میگرن ممکن است متوجه شوید که بیش از حد معمول خمیازه می کشید. برای بسیاری از افراد این یک علامت آزاردهنده به شمار می رود، اما این موضوع می تواند به شما کمک کند تا برای پیشگیری از به وقوع پیوستن یک میگرن شدید دست به کار شوید. علائمی همچون خستگی، تشنگی، احساس به خوردن غذا به حجم زیاد، می تواند به همراه خمیازه، اتفاق بیفتند.
هاله های نورانی: دیدن قسمت های نورانی و ستاره های منور در میدان دید، تلفیق بینایی به دید تونلی و تاری دید، ۳۰ دقیقه تا یک ساعت قبل از به وقوع پیوستن میگرن به افراد دست می دهد. و درست قبل از شروع سردرد این علائم از بین می روند. همچنین بانوانی که این علامت را قبل از میگرن مشاهده می کنند بیشتر از سایر بانوان در معرض خطر سکته قلبی هستند. این دسته از بانوان باید از مصرف دخانیات و خوردن قرصهای زد بارداری به شدت اجتناب کنند.
حالت تهوع: اگر چه علائم و نشانه های بین افراد متفاوت است، حالت تهوع از علائمی است که به صورت گسترده بین افراد مبتلا به میگرن رایج است. در صورتی که سردرد دارید، ولی به همراه این درد حالت تهوعی را تجربه نکرده اید، به احتمال زیاد شما میگرن ندارید. حالت تهوع باعث می شود تا شما از خوردن اجتناب کنید. همچنین برخی از افراد در هنگام بروز میگرن دچار استفراغ و اسهال نیز می شوند
درد در یک سمت سر: سردردهای عصبی و دیگر نوع سردرد های سبب می شود تا درد در تمامی سر پخش شود و یا در ۲ طرف سر درد داشته باشید. اما افراد مبتلا به میگرن علاوه بر حالت تهوع، درد بیشتری را در یک طرف سرشان احساس کنند. عدم توازن در دردهای ناحیهی سر یکی از نشانه های میگرن است. به خاطر داشته باشید که انجام فعالیت های روزانه میگرن را تشدید می کند. افراد مبتلا به میگرن بر این باورند که در حین بروز میگرن، کارهای روزانه دشوار می شوند. سایت هنرهای رزمی
حساسیت به نور و صدا: افرادی که مبتلا به میگرن هستند، اغلب از این موضوع شکایت دارند که به هنگام بروز درد، آنها به نور و صدا حساس می شوند. عده کمی هم از حساس شدن پوست بدنشان ناراحتند. نور، صدا و برخی از رایحه ها، در بسیاری از افراد به بروز میگرن و تشدید درد منتج می شود.
سوزنسوزن شدن: تغییر در حواس می تواند از نشانه های میگرن باشد. احساس سوزن زدن سر انگشتان، بی حسی در صورت، بازو و یا پا، از این نشانه ها هستند. این اتفاقات می توانند همزمان با دیدن هاله های نورانی و یا در هنگام بروز درد رخ دهند. این دست از تغییرات در حواس می تواند منجر به افزایش اثر اضطراب و استرس میگرن شوند.
تار بینی: تار شدن و یا کم نور شدن دید می تواند در زمان دیدن هاله های نورانی و یا در هنگام بروز درد رخ دهد. عده کمی از مبتلایان به میگرن این علامت را قبل از به وقوع پیوستن درد مشاهده می کنند. این تغییرات عموما به دلیل تغییر جریان خون در مغز به وقوع می پیوندند.
چنانچه از سردردهای مکرر رنج می برید و از میان علائم فوق، یک یا چند مورد را در خود مشاهده کرده اید، با مراجعه به پزشک متخصص، برای کاهش درد و درمان های پیشگیرانه اقدام کنید.
علت ایجاد میگرن
هنوز چرایی ایجاد این سردرد مشخص نشدهاست. درد میگرن در اثر تورم رگهای خونی و اعصاب اطراف مغز که به ساقه مغز سرشناس است ایجاد میشود. به نظر میآید یک ماده شیمیایی موجود در مغز به نام سروتونین نقش اصلی را در این بیماری داشته باشد.البته برخی پژوهشهای تازه نشان دادهاست نقص ژنتیکی میتواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد.پژوهشگران ژن معیوبی را در بین گروهی از بیماران میگرنی یافتند که میتواند علت اصلی دردهای میگرنی باشد.البته گفته میشود در اثر افزایش مایع میان سلولی در خون و به هم خوردن نظم فیزیولوژی در نواحی سر و گردن این در ایجاد میشود.مدتی طول میکشد تا این مایع جذب بدن و یا از نواحی سر در کل اندام خونی پخش گردد در این صورت مقدار فشار در نواحی سر و گردن کاهش و بدنبال ان درد میگرنی هم کم کم کاهش میابد.
نشانههای خطرناک
اگر هنگام ابتلا به میگرن، نشانههای خطرناک زیرین مشاهد شود ممکن است رایزنی با پزشک ضروری باشد:
• سردرد میگرنی که در درازای زمان بر شدت آن افزوده شود
• شروع سردرد میگرن پس از ۴۰ سالگی
• سردرد شدیدی که ناگهان آغاز میشود (در مدت کمی به اوج خود میرسد) و به سردردها آذرخش مانند معرف هستند.
• سردرد میگرنی که با ورزش، سرفه، عطسه و آمیزش جنسی بدتر میشود
• سردردی که با نشانهها غیر معمول همانند از دست دادن بینایی، اختلال در گفتگو کردن و یا راه رفتن همراه باشد
• سردرد میگرنی که پس از آسیب و ضربه به سر آغاز شده باشد
• سردرد میگرنی که همیشه در یکسو سر اتفاق میافتد
سردرد میگرنی در کسی که پیشینه خانوادگی اختلالات عروقی و گشاد شدگی عروق مغزی دارد.
مراحل میگرن :
حملههای سردرد میگرن به طور معمول صبحها و اغلب آخر هفته شروع میشود. هر حمله از چند ساعت تا چند روز به طول میانجامد و تعداد حملهها در هر ماه بین ۱ تا ۳ بار تکرار میشود یک سردرد میگرنی بطور معمول دارای دو مرحله است:
الف) مرحله پیش درآمد (Aura):در این مرحله، مجراهای خونی مغز منقبض میشوند و علایم این مرحله عبارتند از: اختلال در گفتار، مشکلات بینایی، بیحسی، سوزش خفیف، کمسو شدن چشم، وجود صدا در گوش، ضعف و کرختی در اندام. بیشتر اوقات دیده شدهاست که به علت سردرد میگرنی، آشفتگیهایی در سیستم گردش خون و عروق به وجود میآید. دست و پا (به ویژه انگشتان) در حین حملههای درد، سرد و به عکس پیشانی خیلی گرم میشود. این مرحله و علایم آن کمتر از یک ساعت طول میکشد. افراد در پایان این مرحله باید کمی صبر کنند.
انواع میگرن:
میگرن کلاسیک
میگرن کلاسیک عموما یک سردرد یکطرفه میباشد و به صورت ضرباندار اتفاق میافتد. قبل از شروع سردرد بیمار دچار تغییرات بینایی میشود که به صورت توهمات و جرقههای بینایی هستند که در اصطلاح به آن اورا میگویند. اکثر بیماران یک حمله را در طول هفته تجربه میکنند و اصولا بین 2 تا 24 ساعت طول میکشد. بیمار دچار حالتهایی مانند تهوع ، استفراغ ، گریز از نور ، سستی و حتی گاهی در مراحل حاد دچار اخلال حس نیمه بدن و تکلم میشود. در بین حملات بیمار سردرد یا ناراحتی دیگری ندارد.
میگرن غیر کلاسیک
در میگرن غیر کلاسیک علایم بینایی قبل از حمله بوجود نمیآید. این نوع سر درد بیشتر دو طرفه بوده و ضرباندار است. درد بیشتر دور حلقه چشم احساس میشود و ممکن است در ادامه آن سفتی گردن هم بوجود آید این نوع میگرن شیوع بیشتری دارد و همراه با تهوع و استفراغ است.
تشخیص:
پزشک بیشتر از روی تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی او میگرن را تشخیص میدهد و کسانی که دچار میگرن هستند در بیشتر موارد معاینه فیزیکی طبیعی دارند. هیچ آزمایش مخصوصی برای تشخیص میگرن نیست و آزمایشهایی همانند CTاسکن و MRI مغز بیشتر طبیعی هستند.
درازای مدت سردرد [ویرایش]
سردرد میگرن میتواند چند ساعت تا چند روز به درازا بکشد و فرد دچار میگرن ممکن است چندین بار در ماه دچار حملههای بیماری شود. البته هستند کسانی که در درازای دوره زندگی خود تنها یک بار دچار حمله میگرن میشوند و در طرف دیگر طیف کسانی که بیش از ۳ حمله در هفته را تجربه میکنند.
روند بیماری :
بیشتر بیماران دچار به سردرد میگرن میتوانند حملههای گاهگاهی سردرد را بردباری کرده و به زندگی عادی خود ادامه دهند و همچنین بیشتر بیماران به بازبینی راههای رویارویی با سردرد و کاهش رنج برآمده از آن را یاد میگیرند. به علاوه در بیشتر موارد از شدت سردرد میگرن پس از دهه ششم زندگی کاسته میشود.
گاه در MRI افراد دچار به میگرن دگرگونیهای جزیی و خفیفی دیده میشود ولی در هر صورت هیچگونه شواهد از اینکه سردرد میگرن مایه افزایش احتمال ابتلا به بیماریهایی همانند سکته مغزی، بیماری دمانس و یا دیگر بیماریهای مهم و جدی مغزی شود، در دسترس نمیباشد.
میگرن در افراد گوناگون :
گسترش میگرن که در جوامع گوناگون متفاوت است ولی نزدیک ۲۰٪ کسان در درازای زندگی خود ممکن است حمله میگرن را تجربه کنند که نیمی از این کسان نخستین حمله را در سنین کودکی و یا نوجوانی تجربه کرده و نزدیک دو سوم مبتلایان به این سردرد زنان میباشند، که چه بسا بخاطر کارایی هورمونهای زنانه گسترش میگرن در آنها بیشتر است. همچنین سردرد میگرن در برخی از خانوادهها شایعتر میباشد و کسانیکه بستگان درجه نخست و دوم آنها به میگرن دچار هستند، احتمال ابتلا به میگرن در آنها بالاتر است.
پیشگیری:
البته نمیتوان از همه حملههای میگرن پیشگیری کرد ولی میتوان با شناسایی عواملی که موجب تحریک و ایجاد حملههای بیماری میشوند از شمار حملههای بیماری و شدت آنها کاست شایعترین عواملی که که حمله میگرن را تحریک میکنند:
• کافئین (چه مصرف بسیار آن و چه قطع مصرف آن پس از مدت طولانی)
• برخی از غذاها و نوشیدنیها که در بر گیرنده تیرامین هستند همانند پنیر به ویژه پنیر مانده، گوشت و نوشیدنیهای تخمیر شده و همچنین غذاهای در بر گیرنده سولفیت مانند غذاهای کنسرو شده، سوسیس، کالباس و دیگر گوشتهای فرآروی شده
• استرس و یا حتی رهایی از استرس که میتواند موجب بیماری شود
• هورمونها (مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری و یا در هنگام قاعدگی)
• کمبود خواب و یا اختلال در الگوی خواب فرد
• سفر و یا تغییر آب و هوا و یا بلندی محل زندگی
• مصرف بیش از اندازه مسکنها و درمانهای ضددرد
• گرسنگی طولانی (مانند روزه) و تغییرات متناوب فاصله وعدههای غذایی
• مصرف سیگار
البته ترک ناگهانی سیگار موجب بازگشت سردردهای میگرنی میگردد.
برای کاهش حملههای میگرن برخی از بیماران از روشهای دیگر همانند یوگا، بیوفیدبک، طب سوزنی، مشت و مال و ورزش بهرهگیری میکنند.
داروهای پیشگیرانه :
داروهای فراوانی وجود دارند که مصرف همیشگی آنها موجب کاهش حملات سردرد میشود. برخی از شایعترین این داروها عبارتند از:
• گروه مسدود کنندههای گیرنده بتا: از این گروه پروپرانولول و نادولول هم از دید کارایی و هم ایمنی مصرف دارو، قابل ذکرند. از این گروه بهعنوان جایگزین متوپرولول و آتنولول مصرف میشوند.
• گروه داروهای ضدصرع : در این گروه داروها از والپرات سدیم شواهد بیشتری برای کارایی در کاهش حملهها سردرد در دسترس میباشد. گاباپنتین و توپیرامات نیز مؤثرند.
• ضد افسردگیهای سه حلقهای : این گروه داروها گرچه برای کاهش حملهها میگرن بسیار کارساز میباشند ولی گاهی عوارض جانبی آزار دهندهای همانند گیجی، تاری دید، خشکی دهان و یبوست ایجاد میکنند. بهترین گزینش از داروهای این گروه نورترپتیلین است گر چه دیگر داروهای این دسته نیز بهره گیری میشوند.
• داروهای ضد سروتونین : متی سرژید که سالها بکار گرفته شده بوده و بسیار کارساز است از این گروه گفتنی است ولی با نگرش به عوارض ناگوار آن و اینکه امروزه داروهای کارساز دیگری در دیگر گروهها هست دیگر از این گروه دارویی بسیار بهره گیری نمیشود.
درمان میگرن :
اینکه برای درمان میگرن از چه داروهایی بهرهگیری شود، به شدت و تجربه ی درمان و شمار حملههای بیماری بستگی دارد. بیمارانی که تنها چند بار در سال دچار حملههای میگرن میشوند، به خوبی به مسکنهای عادی و بدون نسخه پزشک پاسخ میدهند. دو نوع درمان شیمیایی برای میگرن بکار گرفته میشود. در یکی از داروهایی که با آغاز سر درد مصرف شده و به آن «داروهای تسکینی» میگویند و دیگری داروهایی که هر روز مصرف میشوند تا از بروز حملهها بیماری جلوگیری کرده و شمار حملهها بیماری را کاهش دهند که به این گونه داروها «داروهای پیشگیرانه» میگویند.
در گذشته برای کسانیکه در یک ماه دو یا بیش از دو حمله میگرن داشتند، درمان پییشگرانه را آغاز میکردند ولی امروزه درمان پیشگیرانه در موارد زیر رهنمود میشود:
• کسانیکه خیلی دچار حمله بیماری نمیشوند ولی با هر بار حمله خوب به درمان تسکینی پاسخ نداده و درد فراوانی را بردباری میکنند.
• کسانیکه مکرر دچار حملههای میگرن میشوند.
• کسانیکه دچار مقاومت نسبت به بسیار از مسکنها و آرامبخشها شدهاند.
• کسانیکه حتی حملههای محدود بیماری برای آنها هزینه فراوانی دارد (برای نمونه غیبت از پیشه و کار مهم).
• کسانیکه دچار میگرن با نشانهها عصبی غیر معمول هستند (میگرن عارضه دار).
درمان میگرن با دارو:
داروهای ساده مسکن همانند استامینوفن، ایبوپروفن، آسپرین، و ناپروکسن، اگر در مراحل نخستین سردرد مصرف شوند، ممکن است برای مهار درد کافی باشند. افزون بر آن امروزه داروهای ترکیبی که از چند دارو پایهریزی شدهاند نیز در دسترس بوده که در برابر داروهای ساده بیشتر از کارایی بهتری برای کاهش درد برخوردار هستند همانند ترکیب آسپرین، استامینوفن و کافیین (که نووافن نامیده میشود)
دیگر داروهای دیگر که اختصاصی تر برای درمان سردرد میگرن میباشند همانند گروه تریپتانها که از آنها میتوان به سوماتریپتان اشاره کرد و گروه داروهای ارگوتامینی که دربرگیرنده داروهایی همانند ارگوتامین زیر زبانی و یا آمپول دی هیدروارگوتامین و یا قرصهای ارگوتامین سی میباشند. یکی دیگر از داروهای اختصاصی این بیماری کافرگات cafergot میباشد. سوماتريپتان، داروي ضد ميگرن و آگونيست گيرنده سروتونيني 5HT1D است. سوماتريپتان با انقباض عروقي و کاهش التهاب نوروژنيک، باعث بهبود سردرد ميگرني ميشود. با انقباض رگهاي خوني مغز، ضربان اين رگها که سردردهاي عروقي را باعث ميشوند، تخفيف مييابند. همچنين نقش التهاب نورولوژيک در مناطقي که توسط عصب سهقلو عصبدهي ميشوند، در اتيولوژي ميگرن مطرح شده است. نورونهاي سروتونينرژيک در بروز اين التهاب نقش دارند. سوماتريپتان براي برطرفکردن سردردهاي ميگرني حاد (با يا بدون اورا) در بيماراني که با تجويز داروهاي ضد درد مثل استامينوفن، آسپيرين يا داروهاي ضد التهابي غيراستروئيدي بهبودي کافي پيدا نکردهاند، مصرف ميشود. همچنين، سوماتريپتان علايم همراه سردردهاي ميگرني مثل تهوع، استفراغ، فتوفوبي و فنوفوبي را بهبود ميبخشد. سوماتريپتان در درمان ميگرن شريان بازيلر يا ميگرن هميپلژيک و پروفيلاکسي طولانيمدت ميگرن توصيه نميشود.
عوارض جانبي: سرگيجه، برافروختگي صورت، ضعف، خوابآلودگي، تهوع و استفراغ، احساس درد يا فشار يا سنگيني در قفسه سينه و گردن، افت فشارخون، براديکاردي يا تاکيکاردي، تپش قلب، اختلالات بينايي، تشنج، راش جلدي، آنافيلاکسي، درد و کرامپ عضلاني، اضطراب و احساس خستگي. موارد منع مصرف: افزايش حساسيت به سوماتريپتان و اجزاي فرمولاسيون، بيماري ايسکميک قلبي، سندرمهاي عروق مغز، سندرمهاي عروقي محيطي، افزايش فشارخون کنترل نشده، مصرف مشتقات ارگوتامين يا ساير داروهاي آگونيست 5HT1 در فاصله زماني 24 ساعت با مصرف سوماتريپتان، مصرف همزمان سوماتريپتان با داروهاي مهارکننده MAO يا با فاصله دو هفته از قطع آنها به خصوص تيپ A، درمان ميگرن هميپلژيک يا بازيلر، درمان پروفيلاکتيک ميگرن، اختلالات کبدي شديد. موارد احتياط: سوماتريپتان فقط در بيماران 18 ساله و بالاتر با تشخيص قطعي ميگرن به کار برده ميشود. ايمني و تاثير آن در کودکان اثبات نشده است. سوماتريپتان نبايد براي بيماران با فاکتورهاي خطر بيماري عروقي قلبي تجويز شود، مگر آنکه ارزيابي قلبي عروقي کامل قبل از تجويز آن به عمل آيد. در بيماران با سابقه تشنج يا در بيماران با کاهش آستانه تشنج، تجويز سوماتريپتان با احتياط انجام ميشود. حاملگي و شيردهي: اين داروها در گروه C هستند. تنها در صورتي که منافع بالقوه براي مادر بيش از خطر بالقوه آن براي جنين باشد، از سوماتريپتان استفاده کنيد. سوماتريپتان در شير ترشح ميشود بنابراين بايد در زمان شيردهي با احتياط مصرف شود.
همچنین میتوان از داروی میگریهیل نام برد که توسط متخصصان ایرانی برای درمان میگرن تولید شدهاست.
افزون بر داروهای فوق، بیشتر بیماران همراه با سردرد دچار تهوع (با یا بدون استفراغ) میشوند که بکارگیری قرص و یا شیافهای ضد تهوع را در آنها اجباری میکند.
میزان مصرف این داروها برای کاهش درد در کسان گوناگون، متفاوت بوده و بیشتر کسان با نگرش به شدت سردردهای پیشین، میزان مصرف خود را تنظیم میکنند .
از روش های دیگر در درمان میگرن می توان به نوروفیدبک و بیوفیدبک اشاره کرد،که معمولا در مواردی به کار می رود که یا میگرن به درمان دارویی مقاوم باشدو یا بیمار تمایلی به مصرف دارو نداشته باشد.[۵]روشهای تجربی دیگری هم هست که تا حدودی میتواند مفید واقع شود.مثلا در برخی از نواحی دنیا مردم یک محل خصوصا زنهاکه پوشش حجاب بر سر داشته و به سرشان مرتب پارچه و یا روسری میبستند بندرت سردرد میگرنی میگرفتند بنابراین هنگام سردرد میگرن بستن یک پارچه محکم به سر بمدت 45 دقیقه و بعد ارام باز کردن و ارامش داشتن و ایجاد رفلکس در ماهیچه های اطراف سر و گردن وتکان ندادن سر کمک شایانی در رفع ارام ارام سردرد میگرنی خواهد کرد.از طرفی در برخی موارد مصرف چند استکان چای با فاصله به درمان کمک میکند.از لحاظ روانی هم فراموش کردن سردرد به بهبود کمک میکندبه داروهای دیگری مانند پانادول-لومینوفن و میگریتان نیز میتوان اشاره کرد.
منبع:دانشنامه آزاد
ارتباط : همراه 1062010-0919 ایمیل : honarhayerazmi@gmail.com صندوق پستی : تهران 461-14515 |