در رﻓﺘﮕﯽ و آﺳﯿﺐ ﺷﺎﻧﻪ (کتف)

 در رﻓﺘﮕﯽ و آﺳﯿﺐ  ﺷﺎﻧﻪ

ﻣﻨﻈﻮر از ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﯾﺎ ھﻤﺎن دررﻓﺘﮕﯽ ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪن ﺳﺮ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎزو از ﺣﻔﺮه، ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺷﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻋﺎدی در ورزﺷﮑﺎران ﺑﺸﺪت ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ و از ﻋﻠﻞ ﺷﺎﯾﻊ درد ﺷﺎﻧﻪ در ورزﺷﮑﺎران اﺳﺖ. ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ ﺷﺎﯾﻌﺘﺮﯾﻦ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﺪن اﺳﺖ ﮐﻪ دﭼﺎر در رﻓﺘﮕﯽ وﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﯿﮕﺮدد. 96% ﻣﻮارد ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ در اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺷﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ، ﺑﺎﻻﯾﺎ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﯾﺎ ﻋﻘﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در 85% ﻣﻮارد ﺳﺮ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎزو ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد.ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺷﺎﻧﻪ 45-50% از ﻣﻮارد ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﻣﻔﺎﺻﻞ ﺑﺪن را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دھﺪ.

آﻧﺎﺗوﻣﯽ 

ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ از ﻗﺮارﮔﯿﺮی ﺳﺮﺑﺰرگ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎزو داﺧﻞ ﺣﻔﺮه ﮔﻠﻨﻮﺋﯿﺪ اﺳﺘﺨﻮان ﮐﺘﻒ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﭙﺴﻮل ﻣﻔﺼﻠﯽ ﭘﻮﺷﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺣﻔﺮه ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺷﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ دو ﻻﯾﻪﻋﻀﻼت ﺳﻄﺤﯽ و ﻋﻤﻘﯽ ﭘﻮﺷﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﻻﯾﻪ ﻋﻤﻘﯽ را ﻋﻀﻼت ﮔﺮداﻧﻨﺪه ﺷﺎﻧﻪ ( Rotator cuff ) ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ﮐﻪ 4 ﻋﻀﻠﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ داﺧﻞ و ﺧﺎرج ﻣﻔﺼﻞﺷﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻔﺼﻞ را از اطﺮاف ﺣﻤﺎﯾﺖ ھﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺗﺎﻧﺪوﻧﮫﺎی اﯾﻦ ﻋﻀﻼت ﺑﺎ ﮐﭙﺴﻮل ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ در ھﻢ ﻣﯽ آﻣﯿﺰﻧﺪ. ﻻﯾﻪ ﺳﻄﺤﯽ را ﻋﻀﻠﻪ دﻟﺘﻮﺋﯿﺪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دھﺪ www.honarhayerazmi.com

ﺑﯾوﻣﮑﺎﻧﯾﮏ ورزﺷﯽ

ھﺮ ﻧﯿﺮوی وارده در ورزش ﺑﻪ ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ اﻣﮑﺎن دارد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ در رﻓﺘﮕﯽ ﺷﺎﻧﻪ ﺷﻮد.ﻣﯿﺰان رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻗﺒﻠﯽ در رﻓﺘﮕﯽ ﯾﺎ ﺷﻠﯽ ﻣﻔﺼﻠﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. در ﺑﮫﻢ ﺧﻮردن ﺷﺪﯾﺪ در ورزش رﯾﺴﮏ اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ زﯾﺎد اﺳﺖ. ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ھﺮ ﻧﻮع ورزﺷﯽﮐﻪ در آن در ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ ﻧﺎﮔﮫﺎن ﺳﺮﻋﺖ ﮐﻢ ﺷﺪه و ﻧﯿﺮو ﺑﻪ ﺑﺎزو ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد اﺣﺘﻤﺎل دررﻓﺘﮕﯽ زﯾﺎداﺳﺖ ﻣﺜﻞ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری، ﺷﯿﺮﺟﻪ.

ﺷرح ﺣﺎل

ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎ ﺷﺮح ﺣﺎل ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﻮع دررﻓﺘﮕﯽ را ﺑﺮاﺣﺘﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد.ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻮع دررﻓﺘﮕﯽ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﯿﺪن وﺿﻌﯿﺖ دﺳﺖ ھﻨﮕﺎم ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺮاﺣﺘﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد.ﻣﻌﻤﻮﻻً دررﻓﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ھﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯿﺪھﺪ ﮐﻪ دﺳﺖ و آرﻧﺞ ﺑﺎز و ﺑﺎزو ﺑﻪ ﺧﺎرج ﭼﺮﺧﯿﺪه و دور از ﺑﺪن اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ روی زﻣﯿﻦ ﻣﯽ اﻓﺘﯿﻢ. دررﻓﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﻘﺐ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻧﯿﺮو از روﺑﺮو در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ دﺳﺖ در ﮐﻨﺎر ﺑﺪن و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﭼﺮﺧﯿﺪه اﺳﺖ رخ ﻣﯽ دھﺪ.ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﺮد ﺑﻌﺪ از ﺗﺸﻨﺞ ﯾﺎ ﺷﻮک اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ آﻣﺪه اﺳﺖ ﺣﺘﻤًﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دررﻓﺘﮕﯽ ﺧﻠﻔﯽ ﻣﺸﮑﻮک ﺷﺪ. دررﻓﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻧﺎدر اﺳﺖ.ﺳﺎﺑﻘﻪ دررﻓﺘﮕﯽ ﻗﺒﻠﯽ ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﻮد ﮐﻪ داﺷﺘﻪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ.

ﻣﻌﺎﯾﻧه

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دررﻓﺘﮕﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮد درد ﺷﺪﯾﺪی دارد و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺘﻮان ﻣﻔﺼﻞ را ﺣﺮﮐﺖ داد. در دررﻓﺘﮕﯽ ﻗﺪاﻣﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﺮ ﺑﺎزو را ﻟﻤﺲ ﻧﻤﻮد و داﻣﻨﻪ ﺣﺮﮐﺎت ﮐﺎھﺶ دارد. ﺑﺨﺼﻮص در ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺧﺎرج ( abduction ) و ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ داﺧﻞ ( internal rotation ) . ﻓﺮد ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎزو را در ﺣﺎﻟﺖﮐﻤﯽ دور از ﺑﺪن و ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻧﮕﻪ ﻣﯽ دارد.

دررﻓﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺸﮑﻠﺘﺮی از ﻗﺪاﻣﯽ دارد. ﺑﺎزو ﻣﻌﻤﻮﻻً در وﺿﻌﯿﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ داﺧﻞ و در ﮐﻨﺎر ﺑﺪن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. داﻣﻨﻪ ﺣﺮﮐﺎت ﮐﺎھﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪاﺳﺖ ﺑﺨﺼﻮص در ﺣﺮﮐﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ ﺧﺎرج و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ.ﻣﻌﺎﯾﻨﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﻋﺼﺒﯽ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪﺻﻮرت ﮔﯿﺮد.

ﺗﺻوﯾرﺑرداری

رادﯾوﮔراﻓﯽ:

ﻧﻤﺎی Anteroposterior : ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﮔﻮﺋﯿﻢْ30-45 ﺧﻢ ﺷﻮد ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﮐﺘﻒ وی ﻣﻮازی ﮐﺎﺳﺖ رادﯾﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد. اﯾﻦ ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﯾﮏ ﻋﮑﺲ AP در ﺻﻔﺤﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﮐﺘﻒ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺮﻣﺎل ﯾﮏ ﻓﻀﺎی ﺧﺎﻟﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﺮ ﺑﺎزو و ﺣﻔﺮه ﮔﻠﻨﻮﺋﯿﺪ ﻗﺮار دارد ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ در رﻓﺘﮕﯽ اﯾﻦ ﻓﻀﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد.

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻋﮑﺲ AP در ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺪن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد اﻣﮑﺎن دارد دررﻓﺘﮕﯽ ھﺎی ﺧﻠﻔﯽ را ﻧﺸﺎن ﻧﺪھﺪ.ﻧﻤﺎی طﺮﻓﯽ ( lateral ) :ﻧﻤﺎی AP ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ دررﻓﺘﮕﯽ دارﯾﻢ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ. اﻣﺎ ﻧﻤﺎی طﺮﻓﯽ ﺟﮫﺖ آن را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﯾﺎ ﻋﻘﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ.

ام ار آی:

در اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﯾﺎ ﻣﯿﺎﻧﺴﺎل ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﭘﺎرﮔﯽ رﺑﺎطﮫﺎی ﻋﻀﻼت ﭼﺮﺧﺎﻧﻨﺪه ﺷﺎﻧﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺷﺎﻧﻪزﯾﺎد اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ داﻣﻨﻪ ﺣﺮﮐﺎت ﺑﮫﺒﻮد ﻧﯿﺎﺑﺪ ﯾﺎ درد رﻓﻊ ﻧﮕﺮدد MRI ﺑﺮای ﺗﺸﺨﯿﺺ آﺳﯿﺐ اﯾﻦ رﺑﺎطﮫﺎ ﻻزم اﺳﺖ.

ﭼناﻧﭽﻪ ﮔﺎدوﻟﯿﻨﯿﻮم MRI اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺑﮫﺘﺮ اﺳﺖ.سایت هنرهای رزمی

درﻣﺎن

ﻓﺎز ﺣﺎد:

ﺑﻌﺪ از ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت 1-3 ھﻔﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻧﺪاژ ﺑﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎﺷﺪ.در اﯾﻦ ﻣﺪت ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻤﺮﯾﻦ ھﺎی داﻣﻨﻪ ﺣﺮﮐﺘﯽ را ﺑﺮای ﻣﻔﺎﺻﻞ آرﻧﺞ – ﻣﭻ دﺳﺖ و دﺳﺖ اﻧﺠﺎم دھﺪ.درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮای ورزﺷﮑﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز

زﯾﺎد ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺪام ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ در ورزش ﺧﺎص ﺧﻮد دارﻧﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد و در اﻓﺮاد ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻧﯿﺎزی ﻧﯿﺴﺖ.

ﻓﺎز ﺑﮭﺑودی:

ﺑﻌﺪ از دوره ﺑﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺳﺎزی ﺣﺮﮐﺎت ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﺷﺎﻧﻪ ﺷﺮوع ﻣﯽ ﮔﺮدد ( ﺣﺮﮐﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮد دﯾﮕﺮ )در اﻓﺮاد ﭘﯿﺮ ﺑﻌﺪ از 1 ھﻔﺘﻪ ﺑﯽ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺮﮐﺎت ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﺷﺮوع ﺷﻮﻧﺪ زﯾﺮا اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺧﺸﮑﯽ ﻣﻔﺼﻞ ھﺴﺘﻨﺪ. ھﺪف از اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺎت دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ ﺧﺎرج 30 درﺟﻪ و ﺟﻠﻮ آوردن دﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان 90 درﺟﻪ در ﺳﻪ ھﻔﺘﻪ اول و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ 40 درﺟﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ ﺧﺎرج و ﺑﺎﻻ آوردندﺳﺖ تا 240 درﺟﻪ در ﺳﻪ ھﻔﺘﻢ دوم اﺳﺖ. درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﯽ در ﻣﻮرد ورزﺷﮑﺎراﻧﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻓﺎز ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاری ﻋﻼﻣﺘﺪار ﻣﻔﺼﻠﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﻨﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.

ﻓﺎز ﻧﮕﮭدارﻧده:

در اﯾﻦ ﻓﺎز ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻋﻀﻼت ﮔﺮداﻧﻨﺪه ﺷﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل وزن و ﺣﺮﮐﺎت ﻓﯿﺰﯾﻮﺗﺮاﭘﯿﮏ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﺷﻨﺎ ﮐﺮدن ﯾﮏ ورزش ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.ﺑﺎزﮔﺷت ﺑه ﺗﻣرﯾﻧﺎت

• ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن رﻓﻊ ﮐﺎﻣﻞ ﻋﻼﺋﻢ و ﻣﺤﺪودﯾﺘﮫﺎی ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ از در رﻓﺘﮕﯽ ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻً دو اﻟﯽ ﺳﻪ ﻣﺎه زﻣﺎن ﻧﯿﺎزدارد.

ﻋوارض

• آﺳﯿﺐ ﻋﺮوﻗﯽ _ ﻋﺼﺒﯽ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﺎزو و ﺑﺪﻧﺒﺎل دررﻓﺘﮕﯽ

• آﺳﯿﺐ ﻋﻀﻼﻧﯽ ھﻤﺮاه ﻋﻀﻼت ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﺎزو

• ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ در ھﻤﺮاھﯽ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ و در رﻓﺘﮕﯽ ﺷﺎﻧﻪ

•اﺳﺘﻌﺪاد ﺑﻪ در رﻓﺘﮕﯽ ھﺎی ﻣﮑﺮر : ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در اﻓﺮاد زﯾﺮ 18 ﺳﺎل ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﯾﮏ ﺑﺎر در رﻓﺘﮕﯽ ﻗﺪاﻣﯽ رخ دھﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﻣﺠﺪد آن ھﺴﺘﻨﺪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺳﻪ اﻟﯽ ﭼﮫﺎر ﺑﺎر ﺗﮑﺮار ﮔﺮدد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﯽ ﺑﺮای ﭘﺎﯾﺪار ﮐﺮدن ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ دارﯾﻢ.

ﭘﯾش آﮔﮭﯽ

ﺳﻦ ﺑﺮوز اﯾﻦ آﺳﯿﺐ ﻣﮫﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮوز ﻣﺠﺪد اﺳﺖ. اﻓﺮاد ﺟﻮان ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﺮوز ﻣﺠﺪد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﮔﺮ در دوران ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ رخ دھﺪاﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﺠﺪد ﺗﺎ 90% ﻣﯽ رﺳﺪ در اﻓﺮاد ﺑﺎﻻی 40 ﺳﺎل رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻣﺠﺪد 10-15% ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.اﻏﻠﺐ ﺑﺮوزھﺎی ﻣﺠﺪد در ﻋﺮض 2 ﺳﺎل اول ﺑﻌﺪ از آﺳﯿﺐ اوﻟﯿﻪ رخ ﻣﯽ دھﺪ.